(羅)Tâi-gú sī chi̍t-ê chin te̍k-pia̍t ê gú-giân, i kap Hôa-gú bô siāng-khoán. Hôa-gú thang chi̍t-ê chi̍t-ê im tan-to̍k lio̍k-im, jiân-āu chiah koh thong-kè tiān-náu ê nńg-thé lâi chè-chok, siōng-bé chiâⁿ-chòe kui-tōaⁿ ê ōe.

 

(漢)台語是一个真特別的語言，它佮華語無像款，華語通一个一个音單獨錄音，然後才閣通過電腦的軟體來製作，上尾成做歸段的話。

 

(羅)Tâi-gú to m̄-sī án-ni--ah, Tâi-gú tha̍k chi̍t-ê Hàn-jī ê sî, i sī chi̍t-ê siaⁿ-tiāu, chi̍t-ê Hàn-jī nā-sī kap lēng-gōa chi̍t-ê Hàn-jī chiâⁿ-chòe chi̍t-ê sû ê sî, thâu-chêng ê hit-ê Hàn-jī ê siaⁿ-tiāu chiū tio̍h kái-piàn.

 

(漢)台語都毋是按呢啊，台語讀一个漢字的時，它是一个聲調，一个漢字若是佮另外一个漢字成做一个詞的時，頭前的彼个漢字的聲調就著改變。

 

(羅)“貨” sī “hòe”, “貨車” ê tha̍k-im kî-si̍t sī “hóe（火）車”, “火車” ê tha̍k-im kî-si̍t sī “hoe（花）車”, goân-tiāu, thâu-chêng ê im-chat lóng su-iàu choán-tiāu.

 

(漢)「貨」是「hòe」，「貨車hòe-chhia」的讀音其實是「火（hóe）車」；「火車hóe-chhia」的讀音其實是「花（hoe）車」，

 

(羅)tī Pe̍h-ōe-jī ê piáu-ta̍t chin kán-tan, nā-sī im-chat kap im-chat ê tiong-kan ū “-” (liân-jī-hû), chiū-sī chi̍t-ê sû, chi̍t-ê sû ê lāi-bīn só͘-ū ê im-chat, chí-ū siōng-bé ê im-chat pó-chhî

 

(漢)佇白話字的表達真簡單，若是音節佮音節的中間有「-」（連字符），就是一个詞，此个詞的內面所有的音節，只有上尾的音節保持原調，頭前的音節的音攏需要轉調。

 

(羅)19 sè-kí ê sî, chin-chōe gōa-kok ê Soan-kàu-su lâi kàu Tâi-oân, ha̍k-si̍p tong-tōe ê gú-giân lâi soan-iông hok-im. Ūi-tio̍h beh hō͘ m̄-bat Hàn-jī ê sìn-tô͘ thang ka-kī tha̍k Sèng-keng, chiū siat-kè chhut chi̍t-thò kiò-chòe Pe̍h-ōe-jī ê bûn-jī, lâi kàu-tō tong-sî ê sìn-tô͘.

 

(漢)十九世紀的時，真濟外國的宣教師來到台灣，學習當地的語言來宣揚福音，為著欲乎毋識漢字的信徒通家己讀聖經，就設計出一套叫做白話字的文字，來教導當時的信徒。

 

(羅)Kúi-nā cha̍p nî kú ê sî-kan, kàu-hōe tiong chin-chōe sìn-tô͘ thong-kè Pe̍h-ōe-jī lâi jīn-bat chin-lí, ti̍t-kàu 1970 nî-tāi ê sî, Kok-bîn-tóng chèng-hú kìm-chí Pe̍h-ōe-jī ê sú-iōng, bu̍t-siu kàu-hōe lāi só͘-ū Pe̍h-ōe-jī ê mi̍h-kiāⁿ.

 

(漢)幾若十年久的時間，教會中真濟信徒通過白話字來認識真理，直到1970年代的時，國民黨政府禁止白話字的使用，沒收教會內所有白話字的物件。

 

(羅)Tùi hit-sî khai-sí, kàu-hōe ê sìn-tô͘ bô koh ū Tâi-gú ê Sèng-keng thang tha̍k, ti̍t-kàu 1996 nî “Tâi-gú Hàn-jī-pún” ê Sèng-keng chhut-pán.

 

(漢)對彼時開始，教會的信徒無閣有台語的聖經通讀，直到1996年《台語漢字本》的聖經出版。

 

(羅)“Tâi-gú Hàn-jī-pún” Sèng-keng ê chhut-pán, kái-koat chin-chōe sìn-tô͘ bô Tâi-gú Sèng-keng thang tha̍k ê būn-tôe, soah iā tòa-lâi chi̍t-ê koh-khah tōa ê būn-tôe :

 

(漢)《台語漢字本》聖經的出版，解決真濟信徒無台語聖經通讀的問題，煞也帶來一个閣較大的問題：

 

(羅)khòaⁿ jī tha̍k jī, khòaⁿ sû tha̍k sû, hut-lio̍k Tâi-gú ê kui-kù ōe sī ū choán-tiāu ê kè-thêng, eng-kai choán-tiāu soah bô choán-tiāu ê sî, sī chiong chi̍t-kù ōe ngī tùi tiong-ng chhiat-chòe nn̄g-kù ōe.

 

(漢)看字讀字、看詞讀詞，忽略台語的歸句話是有轉調的過程，應該轉調煞無轉調的時，是將一句話硬對中央切做兩句話。

 

(羅)Ēng Hôa-gú ê chi̍t-kù ōe lâi phì-jū : “人老實話不多”, kiù-kèng sī “人老，實話不多”, he̍k-sī “人老實，話不多”, Hôa-gú ēng thêng-tùn lâi hun-koah chi̍t-kù ōe, Tâi-gú soah thong-kè sī-m̄-sī ū choán-tiāu, chiū chai-iáⁿ chi̍t-kù ōe ê thêng-tùn tī toh-ūi.

 

(漢)用華語的一句話來譬喻：「人老實話不多」，究竟是「人老，實話不多」或是「人老實，話不多」，華語用停頓來分割一句話，台語煞通過是毋是有轉調，就知影一句話的停頓佇叨位。

 

(羅)“Góa beh khì chhan-thiaⁿ chia̍h hó-liāu--ê”, chit-kù ōe ê lāi-bīn, chí-ū miâ-sû ê “chhan-thiaⁿ” kap “hó-liāu” ê siōng-bé im-chat pó-chhî goân-tiāu, nā-sī “khì” bô choán-tiāu, chiū chiâⁿ-chòe “Góa beh khì, chhan-thiaⁿ chia̍h hó-liāu--ê”, lán tī lí-kái-siōng chiū bô kâng-khoán--lah!

 

(漢)「我欲去餐廳食好料的」，此句話的內面，只有名詞的「餐廳」佮「好料」的上尾音節保持原調，若是「去」無轉調，就成做「我欲去，餐廳食好料的」，咱佇理解上就無仝款啦！

 

(羅)“Tâi-gú Hàn-jī-pún” tī Si-phian tē 1 phiⁿ tē 1 chat : “Bô kiâⁿ pháiⁿ-lâng ê kè-bô͘, bô khiā chōe-jîn ê lō͘, bô chē bú-bān ê lâng ê ūi, chit-hō lâng ū hok-khì!”

 

(漢)《台語漢字本》佇詩篇第一篇第１節：「無行歹人的計謀，無徛罪人的路，無坐侮慢的人的位，此號人有福氣！」

 

(羅)Tiāⁿ-tiāⁿ tī kàu-hōe lāi thiaⁿ--tio̍h--ê, “kiâⁿ”,”khiā”,”chē” saⁿ ê jī lóng bô choán-tiāu, sū-si̍t-siōng sī pit-su tio̍h choán-tiāu--ê.

 

(漢)定定佇教會內聽著的，「行」「徛」「坐」三个字攏無轉調，事實上是必須著轉調的。

 

(羅)“kiâⁿ-lō͘”, só͘-í sī “bô  ̒kiāⁿ ̉ pháiⁿ-lâng ê kè-bô͘”; “khiā-chāi”, só͘-í sī “bô ̒khià ̉ chōe-jîn ê lō͘”; “chē-ūi”, só͘-í sī “bô  ̒chè ̉ bú-bān ê lâng ê ūi”.

 

(漢)「行路」，所以是「無行歹人的計謀」；「徛在」，所以是「無徛罪人的路」；「坐位」，所以是「無坐侮慢的人的位」。

 

(羅)“Hiān-tāi Tâi-gú e̍k-pún” Lô-má-su tē 1 chiuⁿ tē 8 chat : “Góa thong-kè Iâ-so͘ Ki-tok ūi-tio̍h lín chèng-lâng kám-siā góa ê Siōng-tè”, mā-sī ōe thiaⁿ-tio̍h “siā” bô choán-tiāu, kui-kù ōe chiū pìⁿ-chòe “Góa thong-kè Iâ-so͘ Ki-tok ūi-tio̍h lín chèng-lâng kám-siā, góa ê Siōng-tè”.

 

(漢)《現代台語譯本》羅馬書第1章第8節：「我通過耶穌基督為著恁眾人感謝我的上帝」，嘛是會聽著「謝」無轉調，歸句話就變做「我通過耶穌基督為著恁眾人感謝，我的上帝」。

 

(羅)“Lô-má-su” ê lāi-bīn ū chi̍t-ê chú-tôe sī “Mô͘-se ê lu̍t-hoat”, Tâi-gú ê choán-tiāu ū chi̍t-ê chin te̍k-pia̍t ê só͘-chāi, chiū-sī “ê” ê siang-pêng ê jī-sû,

 

(漢)《羅馬書》的內面有一个主題是「摩西的律法」，台語的轉調有一个真特別的所在，就是「的」的雙旁的字詞，

 

(羅)siōng-bé im-chat lóng bô su-iàu choán-tiāu, “ê” ê iōng-hoat sī chiong nn̄g-ê jī-sû liân chò-hóe, lâi piáu-ta̍t nn̄g-ê jī-sû ê “chiông-sio̍k koan-hē”.

 

(漢)上尾音節攏無需要轉調，「的」的用法是將兩个字詞連做伙，來表達兩个字詞的「從屬的關係」。

 

(羅)“Mô͘-se ê lu̍t-hoat” tha̍k--chhut-lâi ê sî, “ê” pēng bô chin bêng-hián, só͘-í ū chin-chōe lâng ti̍t-chiap tha̍k “Mô͘-se lu̍t-hoat”, “ê” soah siau-sit--khì--lah! Che kap “Siōng-tè (ê) peh-sìⁿ ê thoân-khè”, “Í-sek-lia̍t (ê) peh-sìⁿ” sī kâng-khoán ê chêng-hêng.

 

(漢)「摩西的律法」讀出來的時，「的」並無真明顯，所以有真濟人直接讀「摩西律法」，「的」紲消失去啦！這與「上帝（的）百姓的團契」「以色列（的）百姓」是仝款的情形。

 

(羅)Chit-ê “ê” chiū hó-chhin-chhiūⁿ Eng-bûn ê “’s” ê iōng-hoat. Tâi-gú teh tha̍k ê nn̄g-ê sû sio-chiap, ū choán-tiāu kap bô choán-tiāu sī bô-kâng--ê :

 

(漢)此个「的」就好親像英文「’s」的用法。台語佇讀兩个詞相接，有轉調佮無轉調是無仝的：

 

(羅)Tâi-oân Ki-tok Tiúⁿ-ló Kàu-hōe ū saⁿ keng Sîn-ha̍k-īⁿ, múi chi̍t piàn góa thiaⁿ-tio̍h lâng teh siāu-kài ê sî, lóng kám-kak chin gāi-gio̍h, “Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ”, “Tâi-lâm Sîn-ha̍k-īⁿ”, “Gio̍k-san Sîn-ha̍k-īⁿ”,

 

(漢)台灣基督長老教會有三間神學院，每一遍我聽著人咧紹介的時，攏感覺真礙虐，「台灣神學院」「台南神學院」「玉山神學院」，

 

(羅)“Tân-oân”, ”Tâi-lâm”, ”Gio̍k-san” bô choán-tiāu, án-ni sī teh kóng tī Tâi-oân ê sîn-ha̍k-īⁿ, tī Tâi-lâm ê sîn-ha̍k-īⁿ, tī Gio̍k-san ê sîn-ha̍k-īⁿ.

 

(漢)「台灣」「台南」「玉山」無轉調，按呢是咧講台灣的神學院、台南的神學院、玉山的神學院。

 

(羅)Chóng-sī “Tân-oân”, ”Tâi-lâm”, ”Gio̍k-san” sī chit saⁿ keng sîn-ha̍k-īⁿ ê miâ, pit-su ū choán-tiāu, tha̍k chòe  “Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ”, “Tâi-lâm Sîn-ha̍k-īⁿ”, “Gio̍k-san Sîn-ha̍k-īⁿ”.

 

(漢)總是「台灣」「台南」「玉山」是此三間神學院的名，必須有轉調，讀做「台灣神學院」「台南神學院」「玉山神學院」。

 

(羅)Lô-má-sū 3 chiuⁿ 25 chat : “Siōng-tè li̍p Iâ-so͘ choh sio̍k-chōe-chè, thong-kè I ê sí, hō͘ lâng tùi sìn lâi tit-tio̍h sià-chōe”.

 

(漢)羅馬書3章25節：「上帝立耶穌作贖罪祭，通過伊的死，互人對信來得著赦罪。」

 

(羅)“lâng” tha̍k chòe sī “lâng” goân-chek-siōng mā-sī bô m̄-tio̍h, chóng--sī koh-khah hó ê tha̍k-hoat sī “lâng” tio̍h choán-tiāu, chit-ê só͘-chāi ê “lâng” pēng m̄-sī kóng bu̍t-chéng ê “lâng”, sī kóng “lâng” ê ho̍k-sò͘, chiū chhin-chhiūⁿ Eng-bûn person ê iōng-hoat kâng-khoán.

 

(漢)「人」讀做是「lâng」原則上嘛是無毋著，總是閣較好的讀法是「人」著轉調，此个所在的「人」並毋是講物種的「人」，是講「人」的複數，就親像英文person的用法仝款。

 

(羅)Bûn-chiuⁿ ê lāi-tóe khòaⁿ-tio̍h “lâng” pēng m̄-sī lóng ti̍t-chiap tha̍k chòe “lâng”, tio̍h khòaⁿ i sī teh piáu-ta̍t sím-mi̍h!

 

(漢)文章的內底看著「人」並毋是攏直接讀做「人」，著看它是咧表達什麼！

 

(羅)“Chit-sî sî-kan í-keng kàu, lán saⁿ-kap an-chēng sim lâi kèng-pài Siōng-tè”, che sī lé-pài chêng tiāⁿ-tiāⁿ thiaⁿ--tio̍h ê chi̍t-kù ōe, “kèng-pài Siōng-tè” sī oân-chéng ê chi̍t pō͘-hūn,

 

(漢)「此時時間已經到，咱相佮安靜心來敬拜上帝」，這是禮拜前定定聽著的一句話，「敬拜上帝」是完整的一部份， 

 

(羅)chin-chōe sìn-tô͘ “pài” bô choán-tiāu, chit-kù ōe chiū chiâⁿ-chòe “Chit-sî sî-kan í-keng kàu, lán saⁿ-kap an-chēng sim lâi kèng-pài, Siōng-tè”.

 

(漢)真濟信徒「拜」無轉調，此句話就成做「此時時間已經到，咱相佮安靜心來敬拜，上帝」。

 

(羅)Tâi-gú ê choán-tiāu, sī Tâi-oân-lâng thian-seng ê lêng-le̍k, lán put-ti-put-kak chiū ōe-hiáu choán-tiāu, liân gōa-lâi-gú iā ūn-iōng tio̍h Tâi-gú ê choán-tiāu, Pizza Hut ê Pizza tha̍k--chhut-lâi ê im chiū-sī Tâi-gú choán-tiāu liáu-āu ê tha̍k-im,

 

(漢)台語的轉調，是台灣人天生的能力，咱不知不覺就會曉轉調，連外來語也運用著台語的轉調，Pizza Hut的Pizza讀出來的音就是台語轉調了後的讀音， 

 

(羅)hoán-tńg sī khòaⁿ tio̍h Hàn-jī, khòaⁿ jī tha̍k jī, khòaⁿ sû tha̍k sû liáu-āu, tian-tò bô hoat-tō͘ koh thong-kè choán-thiāu, chiong kui-kù ōe ēng chèng-khak ê Tâi-gú gú-im lâi piáu-ta̍t--chhut--lâi.

 

(漢)反轉是看著漢字，看字讀字、看詞讀詞了後，顛倒無法度閣通過轉調，將歸句話用正確的台語語音來表達出來。